Gerçekçi Sınırlar ve Öz Denetim İhtiyacı Karşılanmayan Çocuklar

5. Gerçekçi sınırlar ve öz denetim ihtiyacına bağlı oluşan şemalar:Bu ihtiyacı karşılanmayan çocuklarda iki farklı şema yapısı oluşabilir.

Bu alanda oluşan şemalarda tipik hoşgörülü ebeveyn modeli etkili olmaktadır. Çocuklara sınır, sorumluluk algısı verilmez, tam tersine sürekli abartılmış sevgi ve alaka sunulmaktadır. Sen en iyisin, en yakışıklısın, sen en yeteneklisin gibi aşırı özel hissettirme ve hiçbir şekilde sınırlama bulunmamaktadır. Aile sürekli verir ve çocukta sürekli alır ancak alma sebebini bilmemektedir. Yetişkinlikte fazlasıyla dürtüsel ve baskın tavırlara sahip, hoşgörüsüz kişiler olabilirler. Her konuda istek ve arzularının yerine getirilmesini talep edebilir ve ısrarcı davranabilirler.

• Haklılık şeması: Daha çok aşırı şımartılma sonucu ortaya çıkar ve çocuk herşeyi alabileceğini düşünür. En iyi olduğunu düşünmesi empati gelişimini engeller. Diğerlerinden daha özel ve üstün olduğunu düşünen bu kişiler için mutlaka özel ayrıcalıklar olmalıdır. Bu küçüklükten gelen üstünlük hisleri, tanınma ve popülerlik, statü gibi simgelere fazlasıyla ihtiyaç duymalarına neden olur. Sahne ışıklarını üzerinden çekmeniz onun dengesini bozar. Yakın ilişkilerinde de bu şımartılma ihtiyacı ön planda olduğu için oldukça bencil ilişkiler kurarlar. Ayrıca aşırı rekabet yine bu kişilerde sıkça görülen bir diğer özelliktir.

• Yetersiz öz denetim şeması: Bu şemanın oluşumunda biyolojik kökenlerede bakmak gereklidir. Özellikle Dikkat dağınıklığı ve Hiperaktivite, Dürtü kontrol bozukluğu gibi tanılara sahip olan çocuklar ile hoşgörülü ebeveyn modelleri birleştiğinde yetersiz öz denetim şeması oluşabilmektedir. Gerçekçi limitler koymakta zorluk yaşanmaktadır. Sorumluktan kaçınma, belli duyguları, yüzleşmeleri yaşamaktan özellikle uzak durma söz konusu olur. Yakın ilişkide ve partnere karşı, eğer yüzleşme, tartışma başlayacaksa bariz bir şekilde mesafe konur. Ya tolere etmekte güçlük yaşarlar ya da maruz kalmamak için kaçınma davranışları sergilerler. Ayrıca dürtüsel, anlık tepkiler ve kararlar sıkça görülmektedir.

Şema ne demek? Şemaların oluşumunda hangi faktörler etkilidir?

Duygusal temel ihtiyaçları nelerdir?

Güvenli ve istikrarlı bağlanma ihtiyacı karşılanmayan çocuklar

Özerklik ihtiyacı karşılanmayan çocuklar

Kendiliğindenlik ve oyun ihtiyacı karşılanmayan çocuklar

Duygu ve ihtiyaçları ifade etme özgürlüğü karşılanmayan çocuklar

Yetişkinlikte romantik ilişkiler ve bağlanma şekillerinin etkisi

  Instagramdan takip etmek için; @uzm.psk.sinemcakir