Fas Gezisi Planlarken Dikkat Etmeniz Gerekenler

Fas gezisi planlamaya başladığınız andan itibaren seyahatinizi kolaylaştıracak önemli bilgileri bir araya toplayan bir rehberi hazırladım. Renklerin ve duyuların ülkesini keşfetmeye karar vermek için yüzlerce sebebiniz olabilir. Size bu büyülü yolculuğu hayal ettiren her ne ise onu bu gizemli topraklarında bulacağınıza eminim. Tüm ön yargılarınızı ve endişelerinizi bir kenara bırakın. Doğru bir planlamayla kendi Fas Masalınızı yaratın.

Doğru mevsim

Coğrafi özellikleri nedeniyle diğer Afrika ülkelerinden farklı olarak Fas’da 4 mevsim yaşanıyor. Genel olarak sıcak ve kurak bir iklime sahip olsa da aynı tarihlerde ülkenin kuzeyindeki, Sahra çölündeki, güney sahilindeki ve Atlas dağlarındaki şehirlerinde farklı hava sıcaklıkları görülebiliyor. Örneğin gündüz çölde sıcaklık 30 derece iken akşam 5 derecelere kadar düşen bir ısı değişimi yaşanılıyor. O yüzden Fas gezisi planlarken ülke genelindeki mevsim şartları kadar gezeceğiniz şehirlerdeki hava sıcaklığını da göz önünde bulundurmaya çalışın.

Fas’a gitmek için en doğru zaman Ekim ve Mayıs ayları arasındaki dönem. Yaz aylarında hava 50 derecenin üzerine çıktığı için o aylardan uzak durmalısınız.

Eylül ayında hava 40 derece civarında oluyor. Mustafa daha önce bu tarihlerde Marakeş'i ziyaret ettiği için gündüzlerin çok sıcak olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Ekim, Kasım, Mart, Nisan seyahat etmek için en güzel ayları. Aynı zamanda turist sayısının en fazla olduğu aylar. Aralık is 'Christmas' tatili nedeni ile Fas’ın en yüksek sezonunun yaşandığı dönemin başında geliyor. Bu tarihlerde hava 20-25 derece civarında.

Bizim gittiğimiz Şubat ayı ise özellikle Marakeş’in gizli favori dönemi olarak biliniyor. Ülke genelinde ise yağmura, güneşe ve hatta karla kaplanmış dağlara aynı gezide rastlayabilirsiniz. Bizden 1 hafta önce hava ülke boyunca kapalı ve yağışlıydı. Bizim gittiğimiz 18 Şubat tarihinden itibaren ise mevsim bahara ve hatta yaza döndü. Tam sezon başlamadığı için de nispeten her yer daha sakindi.

Vize

Fas Türk vatandaşlarından vize istemiyor. 6 ay geçerliliği olan pasaportunuzla ülkeye giriş yapabilirsiniz. Uçakta size verilen formları doldurup havaalanındaki pasaport kontrolüne vermeniz yeterli.

Seyahat süresi ve Rota

Bu süre tamamen sizin ayırabildiğiniz bütçeye ve zamana göre değişiklik gösterir. Bir diğer faktör de sizin seyahati etme tarzınız. Kimi insan aynı gün içinde 10 yeri ziyaret etmekten hoşlanırken kimisi daha yavaş ve hissederek yaşamaktan hoşlanır.
Ben kendi tecrübeme dayanarak hangi şehir için en az ne kadar gün ayırmalısınız onu anlatabilirim.

Kazablanka için 1 gün yeterli. Uçuş öncesi veya sonrası yarım gününüzü şehri gezmeye ayırabilirsiniz. Gezi rehberlerinde detaylı olarak anlatıyor olucam. Rabat için de yarım gün yeterli. İki şehrin arası yarım saat.

Marakeş için bence en az 3 gün ayırmalısınız. Biz 4 gün kaldık ve benim gibi Fas mimarisine aşık biri için bu süre bile yetmedi.

Fes şehri için 2 gün yeterli. Biz 1,5 gün ayırabildiğimiz için bir iki noktayı pas geçmek zorunda kaldık.

Essaouira’ya gitmek istiyorsanız 1 gününüzü de buraya ayırmalısınız. Marakeş ile arası arabayla 3 saat. Konaklamasanız bile yolda 6 saat geçirmeniz gerekecek. Marakeş’den Kazablanka’ya yolu biraz daha uzatarak Essaouira üzerinden dönerseniz zamandan tasarruf etmiş olursunuz.

Kuzeydeki mavi şehir Chefchaouen’ı ( Lokaller Şıvşavın diye okuyor) görmek istiyorsanız 2 gün de buraya ayırın. 1 gece konaklama ve şehir gezisi yeterli fakat biraz uzak olduğu için yolda çok vakit kaybedeceksiniz. Marakeş ile arası 7, Kazablanka ile 5 saat.

Sahra çölündeki kamplarda konaklamak istiyorsanız en az 2-3 gün ayırmanız gerekli. Eğer öyle bir vaktiniz yok ise bizim gibi Marakeş’e yarım saat uzaklıktaki kamplardan birinde kalabilirisiniz.

Atlas dağlarının eteklerine kurulu Asni bölgesi Marakeş’e 1 saat uzaklıkta. Burayı günübirlik gezebilirisiniz. Biz 1 gece konaklayıp çevreyi detaylı olarak keşfetme imkanı bulduk.

Fas’ın birçok şehrini gezmek istiyorsanız toplamda en az 7-8 günlük bir gezi planlayın. Eğer imkanınız varsa ve Fas’ı anlamaya, tanımaya ve de yaşamaya zaman bırakmak istiyorsanız bizim gibi 12 gün boyunca yaklaşık 2000 kilometre yol yaparak daha uzun bir gezi planlamanız gerekebilir. Sadece Marakeş ve çevresini gezecekseniz 5 günlük bir gezi yeterli olacaktır.

İnternet ve Telefon Hattı

Fas uzaklar tarifesine girdiği için Türkiye’deki hatları kullanmak çok pahalı. Telefonunuzu dolaşımını mutlaka kapalı tutun. (data roaming) Siz kullanmasanız bile otomatik olarak telefonuna gelecek email ve Whats App mesajlarından dolayı yüklü bir fatura ödemek zorunda kalabilirsiniz.
Havalanında döviz bürosunun tam karşısındaki Orange operatöründen internet ve konuşma paketleri satın alabilirisiniz. 5 GB internet yüklü hazır sim kartın fiyatı 50 Dirhem. Gezdiğimiz her yerde de gayet iyi çekiyordu.

Uçak Biletleri

Türkiye’den THY ile direk Kazablanka’ya uçabilirsiniz. Genellikle tur şirketleri de öyle yapıyor. Kazablanka’da kısa bir gezinin ardından araba kiralayıp ertesi gün diğer şehirlere doğru yola çıkmak mantıklı bir seçim. Fakat THY biletleri ne yazık ki aktarmalı uçuşlara göre çok pahalı kalıyor. Yıl boyu da pek ucuzladığını söyleyemem. KLM ve Air France ile 1000-1500 TL civarında gidiş dönüş uçak bileti bulunabiliyor ancak bu uçuşların da aktarma süreleri çok uzun. Moskova, Amsterdam ve Paris üzerinden 20 saati bulan bir uçuşu göze almak gerekiyor. Bir diğer alternatif de ikisinin arası bir fiyat olan Air Morroco ve Thy ortak uçuşundan bilet almak. Bu uçuşun satışı THY internet sitesinden yapılıyor olsa da operasyon tamamen Air Morocco’ya ait. Check in işlemlerini de yine Fas havayolu bankosundan yapıyorsunuz.
Skyscanner’dan tarihleriniz girip size en uygun bileti araştırabilirsiniz. Uçuş ve bekleme sürelerini en ucuzdan en pahalıya sıralayarak gösteriyor. Linkini buraya bırakıyorum.

Ulaşım

Eğer bizim gibi birçok şehri gezmek istiyorsanız en uygun seçenek araba kiralamak. Havaalanındaki uluslararası araç kiralama şirketlerini tercih edin. Yerel kiralama firmalarını tavsiye etmiyorum. Alışkın olduğunuz bir şirket varsa yine aynı yerden kiralayabilirsiniz çünkü fiyatları birbirine benzer. Biz seyahat öncesinde Avis’in internet sitesinden modelleri ve fiyatları inceleyip bir fikir edindik. Eğer uzun yol yapmayı planlıyorsanız SUV tercih edin çünkü otoban dışındaki toprak ve bozuk yollarda küçük bir araçla zorlanabiliriniz.
Az gelişmiş birçok ülkede olduğu gibi Fas’da da araç kirası kadar sigorta ödemek durumundasınız. Meksika’da yine aynı durumla karşı karşıya kalmıştık.

İki çeşit sigorta var; tam kapsamlı ya da yol yardımı dahil olmayan yarı kapsamlı kaza sigortası. Biz ikinciyi tercih ettik. Bu ülkede gelişmiş bir trafik sistemi yok. Motorsikletliler, otoparkçılar hatta yayalar bile durup dururken aracınıza çarpıp gidebilir. O yüzden mutlaka sigorta yaptırın. Biz aracı teslim ederken üzerinde hiç farketmediğimiz bir sürü çizik vardı.
Şehir içindeki günlük geziler için arabanızı otoparkta bırakıp taksi tercih edebilirsiniz. Taksi fiyatları ucuz olsa da bizdeki gibi belli bir taksimetreleri yok. Binerken fiyatı sorup pazarlık edin.
Otoparkların bazıları navigasyonlarda görünürken bazıları görünmüyor. Ama merak etmeyin otoparkçılar sizi buluyor. Otopark için de mutlaka pazarlık edin. Günlüğüne 10-15 liradan fazla hiçbir yerde ödemeyin. Hersey için mi pazarlık edelim diyorsanız cevabım evet. Çünkü bir Fas’da her zaman ilk fiyat gerçek fiyatın en az iki katı fazla oluyor. Bir iki gün içinde bu duruma alışacaksınız.

Dil

Fas da Darija denilen Arap lehçesi konuşuluyor. İkinci dil ise Fransızca. Turistik yerlerde ve otellerde Ingilizce ile idare edebilirisiniz ama sokakta birkaç kelime dışında kimse Ingilizce bilmiyor. Dilencilerin bile çok iyi Fransızca konuştuğunu söyleyebilirim. Telefonunuza Fransızca sözlük uygulaması indirebilirsiniz ya da bizim gibi el ve kol hareketleriyle derdinizi anlatmaya çalışabilirsiniz. Biraz tebessüm, biraz sabır, biraz da ‘selam’. İşe yarıyor mu yarıyor!

Para Brimi

Fas'ın para birimi Dirhem (MAD). 1 TRY yaklaşık 2.3 MAD ediyor. Güncel döviz çevirisi için bu linki kullanabilirsiniz.   Yanınızda dirhem bulundurun, çoğu yerde döviz geçmiyor ya da daha düşük kurdan bozdurmak zorunda kalabilirisiniz. Havaalanlarındaki döviz büroları işinizi kolaylaştırabilir.

Fotoğrafçılık

Fas mimarisi, renkleri, desenleri ve insanlarıyla kesinlikle gördüğüm sayısız ülke arasında en fotoğrafik olanların başında geliyor. Eğer fotoğrafçılığa ilgi duyuyorsanız bu topraklarda sizi bekleyen büyüleyici kareler olduğuna hiç şüpheniz olmasın. Bu serüveninizi kolaylaştıracak birkaç ipucu vermek istiyorum.

• Fas'da özellikle kuzey şehirlerinde insanlardan izin almadan asla onların fotoğraflarını çekmeyin. Özellikle kadın ve çocukların. Kesinlikle istemiyorlar ve eğer onların fotoğraflarını çektiğinizi anlarlarsa çok büyük bir tepki ile karşılaşabilirisiniz.
• Sokalarda ve çarşılarda rahatça kameranızla dolaşıp çevreyi fotoğraflayabilriniz. Marakeş'in ünlü Cema El Fena meydanı dışında hiçbir yerde fotoğraf çektiğimiz için bizden para istenmedi. Bu meydan da biraz daha dikkatli olup uzaktan fotoğraflamaya çalışın.
• Drone kullanımı ve çekimi Fas genelinde yasak. Şehir merkezlerinin dışında, yolarda ve özellikle çölde askeri bölgeye girmediğiniz sürece drone ile çekim yapabilirsiniz. Özellikle çölde inanılmaz kareler yakalayacağınızı garanti ediyorum!

Konaklama

Fas genelindeki şehirlerde oteller ‘Riad’ , ’Dar’ ve ‘Otel’ olarak ayrılıyor. Riad ve Dar genellikle Medina denilen eski şehirde yer alan geleneksel Fas aile evlerine verilen ad. İkisi arasındaki tek fark bu eski konak evlerinin bahçeleri. Riadların içinde limon ya da portakal ağaçlarının olduğu bir bahçe ve çeşme oluyor. Darlarda ise sadece avlu ve çeşme var. Otel çeşitliliğine bakacak olursak birçok turistik destinasyonda olduğu gibi Fas’da da her bütçeye göre seçenek mevcut. En lüks otel zincirlerinden düşük bütçeli oda kahvaltı otellere kadar istediğiniz konsepte konaklama imkanı bulabilirisiniz.

Benim tavsiyem en az bir şehirde geleneksel Riad ya da Darlardan birinde kalmanız. Biz tüm tatilimiz boyunca Fas kokan bu konaklarda kaldık. Mimarisi, dekorasyonu ve konumları itibari ile bence seyahatimizin en güzel kısımlarından biri de konaklamaydı.

Otel araştırması için Booking ve Tripadvisor’a göz gezdirebilirisiniz. Yönetim fotoğrafları yerine müşteri puanı ve yorumlarına dikkate ederek bir seçim yaparsanız çok daha doğru bir karar vereceğinize emin olabilirsiniz.

Kısa Kısa..

• Fas’a gitmeden aşı olmanıza gerek yok.
• Alkol kullanımı otel ve restaurantlarda serbest.
• Şehir merkezlerinde (Medina) çok açık ve kısa kıyafetler giymeniz önerilmez.
• Haşere ve böcek konusunda önlem almanıza gerek yok.

Fas'da konaklama, gezilecek yerler, şehir rehberleri ve Fas mimarisi ile ilgili yazılarımı sırasıyla blogda paylaşıyor olucam. Sosyal medya hesaplarımdan yeni yazıları takip edebilirsiniz.