Nasıl Kitap Seçmeliyim?
Okullar Koronavirüs nedeniyle tatil edildi ve uzaktan eğitim dönemi başladı. Daha önceki paylaşımda bahsettiğim o sihirli oyuncağı yani kitap seçiminden bahsetmek istiyorum. Çocuklar sonsuz bir hayal dünyasına sahipler, öyle ki gelecekteki benlik yani kişilik tasarımlarını bile hayal dünyasından destek alarak şekillendirirler.
Ne olacaksın büyüyünce sorusuna verdikleri o ihtişamlı cevaplar gelecekte olacakları yetişkinler içinde bir başlangıç noktasıdır.
O yüzden beyin gelişimini yeni bilgileri öğrenebilecekleri ve geri kalan kısımlarıda kendi hayalleriyle süsleyebilecekleri sihirli bir anahtardır kitap. ( Şunu da ekleyeyim, okuma alışkanlığı anne ve babanın okuma alışkanlığına paralel ilerler. Siz okumuyorsanız, ona veya kendinize, o da okumayı sevmeyecektir.)
Doğumdan 12. Aya kadar
Bebekler kitapları çiğnemeye veya emmeye bayılırlar. Oral dönemde oluşları nedeniyle bunu yapabilecekleri, kolay yıkanabilir olan kalın kapaklı , sesli veya görsel olarak tanıdık nesnelerin olduğu kitapları tercih edebilirsiniz. Hayvanlar, taşıtlar, giysiler vb. Ayrıca bu yaşta elinde tutup sayfa değiştirebileceği bir yapıya sahip kitaplar kaba motor hareket gelişimine de destek olacaktır. Okurken mutlaka sözel olarak kavramları söyleyin, parmak veya elinizle bu kavramları işaret edin. Çok kısa olan konsantrasyon süreleri nedeniyle kısa aralıklarla günde pek çok kez kitapla buluşmasını sağlayabilirsiniz.
1-3 Yaş Arası
Çok az bir hikaye, bol bol resimlerin oluşturduğu canlı, olay haraketleri içeren, ritmik ifadeleri olan, yalın kitaplar tercihiniz olmalı( uyku vakti, tatile gidiyoruz, kardeşim oldu vb).Çocuklar, görsel olarak karşısında duran resmi hikaye içinde kendi tamamlar ve özdeşimler başlar. Özellikle yeni kardeşe hazırlık aşamasında etkili olacaktır. Bir önceki yaş dönemine göre daha ince sayfalar olabilir ama yine de elinde tutup kendi çevirebilmelidir. Kağıt yerine ince karton sayfalar ideal olanlarıdır. İnce motor kas gelişimi için faydalı olacaktır.
3-5 Yaş Arası
Gece uyumadan önce okunabilecek masallar, kısa hikayeler artık idealdir. Konu takibi yapmaya başladığı bir dönem olduğu için aynı hikayeyi defalarca okumaya hazır olun:) okul öncesi döneme hazırlık olan bu yaş için artık basit öğretici kavramları da içeren kitapları gündüz saatleri için tercih edebilirsiniz. Sayılar, harfler, meslekler vb. Hatta pek çok kitap konusu itibariyle sohbet etmenize fayda sağlayacaktır. Okunan hikayeler üzerine kendi hikayesini anlatması için teşvik edebilir, hayal dünyası ile gerçek dünyayı birleştirmesine destek olabilirsiniz. Ben polis olacağım, doktor olacağım devri gelmiş bulunuyor, tadını çıkarın! ( ve lütfen gerçeklerle hayallerini baltalamayın. Astronot mu, hazine avcısı mı? Hepsi olsun! )
5-11 Yaş Arası
Bu dönem artık okul dönemi, çocuklar kendilerini ifade edebilecekleri, keyifli hikayelerin peşine düşer. İçerik yalın ve anlaşılır olmalı. Somut işlem döneminde oldukları için soyut kavramları anlamakta zorlanırlar ve sıkılırlar. Kitabin içeriğindeki kavramların yaşına uygun olmasına özen göstermek gerekiyor. Yine resimlerin olduğu ancak artık yazı resim dengesinin sağlandığı bir kitabı seçin, örn. 2-3 sayfada bir resim olması gibi (7-8 yaş aralığında). Giderek azalacaktır resim miktarı. Kendisine seçtirmek hem motive eder, hem de çocuğunuzun ilgi alanlarını keşfetmenize fayda sağlar. Artık kağıt sayfalı kitaplara geçiş yaptınız, bir tane alırken çocuğunuza, bir tane de kendiniz için atın sepete. Birlikte okuma partisi yapmak ( günde yarım saat sadece) sizi yakınlaştıracaktır. Çocukların sizinle sohbet etmesi için fırsat yakalamış olursunuz. Bir sonraki yazıda aile çocuk ilişkisinin en önemli unsurundan bahsedeceğim: sohbet!
*kitap önerileri için keyif aldığım bir sayfa önerebilirim: Kitapkurduanne
Blog sayfasına bakmayı unutmayın!
Sağlıkla kalın!
Instagramdan takip etmek için; @uzm.psk.sinemcakir